30/10/23

Έλσα Χίου: Η υγεία ως πολιτισμικό αγαθό

 

Έχει διατυπωθεί πως  τη στιγμή που ο αρχέγονος  άνθρωπος έσκυψε πάνω από το τραύμα του άλλου, γεννήθηκε η σπίθα του πολιτισμού στον κόσμο. Η διεπιστημονική κοινότητα έχει δεχθεί το γεγονός, καθώς έχει ανιχνευτεί  σε παλαιοντολογικό απολίθωμα οστού, αυτοσχέδια επέμβαση.

Το μεγαλύτερο επομένως πολιτισμικό αγαθό είναι η υγεία  και τα συναπτόμενα. Η νοσηλεία και η αλληλεγγύη ορίζεται επίσης ως πολιτισμικό επίτευγμα που προωθεί τη γενικότερη καλλιέργεια της αυτοσυνειδησίας του κάθε τόπου. 

Ο απλός πολίτης του νησιού μας, ξεκομμένος απ’ το κέντρο και τις μεγάλες νοσοκομειακές μονάδες έχει πρώτα απ’ όλα ανάγκη τη ψυχολογική παρηγοριά . Ζητά κάποια χειροπιαστή λαβή σωτηρίας απ’ την όποια  ψυχοσωματική ασθένεια που προκύπτει απ’ το άγχος και την ανασφάλεια. Τόσο οι ασθενείς όσο και οι οικογένειές τους,  χρειάζεται να κατανοήσουν την ανάγκη να ενώσουν τη φωνή τους με άλλες συλλογικές φωνές για τη διεκδίκηση  ποιότητας και  πληρότητας του υγειονομικού συστήματος, που οι ελλείψεις εξοπλισμού, νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού μαστίζει τη χώρα. Είναι επίσης απάνθρωπο να μετασκευάζεται το συγκλονιστικό μέγεθος της ζωής σε εμπορικό μέγεθος ιδιωτικών συμφερόντων. Ο κάθε απλός πολίτης αισθάνεται τη βαθιά λαχτάρα να δικαιωθεί ως πρόσωπο ως ύπαρξη που πρέπει να ελευθερωθεί απ’ την υποταγή στην ανάγκη του, κι’ απ’ την αιχμαλωσία του βιοποριστικού άγχους με την αγωνία του αύριο. Υπάρχει δυστυχώς χρεωκοπία ήθους και αξιών. Ανεπάρκεια  πολιτικών και κοινωνικών θεσμών. Απουσιάζει η ευρύτερη κοινωνική οργάνωση που θα μπορούσε να προστατέψει τους πολίτες  από μηχανισμούς αυθαιρεσίας και εγκατάλειψης απ’ τα όργανα  εξουσίας στα θέματα της υγείας.

Οι ηλικιωμένοι των χωριών χρειάζονται σιγουριά και ηρεμία. Να αισθάνονται πως δεν θα χάσουν την αξιοπρέπειά τους και τον σεβασμό που τους οφείλεται για την όποια ανημπόρια τους. Στα καφενεία μεταξύ σοβαρού και αστείου επικαλούνται τις παλιές γιάτρισσες με τα ματζούνια τα μαγικά ιάσημα βότανα τις εντριβές και τις χειροπρακτικές ικανότητες να βάζουν στη θέση τους τραυματισμένα σκελετικά μέλη.

Εκεί θα καταλήξουμε λένε όπως πάνε τα πράγματα. Υπερβολές θα πείτε. Αλλά έτσι συμβαίνει. Η αυθόρμητη κριτική των λαϊκών ανθρώπων παράγει τη φουσκωμένη κωμική πλευρά μιας γνήσιας αλήθειας. Έχει ειπωθεί πως ο κύκλος της κάθε πολιτικής και κοινωνικής εξουσίας  είναι γεμάτος αθώα τέρατα. Η λατρεία του κέρδους η μάχη για την αναρρίχηση ο ανταγωνισμός μέχρι θανάτου δεν λείπουν  ούτε απ’ την ιερή υπόθεση της υγείας. Οι εξαιρέσεις είναι κάτι σεμνοί και καλλιεργημένοι άνθρωποι της προσφοράς και της αγάπης με στοιχεία αυτοθυσίας στο χαρακτήρα τους , η μόνη ελπίδα για τον κάθε πάσχοντα καθώς εισπράττει κάποια αισιόδοξα μηνύματα προσπάθειας να απωθηθεί η πένθιμη διαπίστωση ότι στο κρεβάτι του αρρώστου ξαγρυπνά η απελπισία ενός μελλοθάνατου.

Το ότι η υγεία πρακτικά νοσεί, οφείλεται στη γενικότερη καχεξία της πολιτείας . Βιώνουμε μια εποχή απογυμνωμένη από κάθε οραματισμό ποιότητας. Η ζωή μετριέται μόνο με τα ποσοτικά μέσα της οικονομικής ανάπτυξης. Σε κάθε τομέα της η κρατική συμπεριφορά αντιμετωπίζει τον πολίτη σαν καταναλωτική μονάδα. Χρειάζεται μια πολιτισμική πολιτική, που προκύπτει ως καρπός βαθύτερης ανθρωπιστικής καλλιέργειας, που βοηθάει να γίνονται διακριτές οι πραγματικές ανάγκες της ζωής, όπως το θέμα της υγείας. Χρειάζεται άμεση εγρήγορση και ενημέρωση πάνω σε ιδέες ζυμώσεις και αναζητήσεις που σκοπεύουν στην ανασυγκρότηση και την αναγέννηση   του  νευραλγικού  θέματος  υγεία. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να αναγάγουμε την υγεία σε πραγματικό πολιτισμικό αγαθό της τοπικής και ευρύτερης κοινωνίας.

Έλσα Χίου

Συγγραφέας