26/9/20

Η πρόταση της εβδομάδας: Τα παιδιά της χορωδίας

Τα Παιδιά της Χορωδίας

Les Choristes

Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Κριστόφ Μπαρατιέ (2004)

Με την πρώτη - κιόλας - ταινία μεγάλου μήκους ο Κριστόφ Μπαρατιέ τοποθετεί τον εαυτό του στους κινηματογραφιστές, που αγαπάνε τον άνθρωπο. Σε έναν βίαιο κόσμο, αυτός επέλεξε τη μουσική, την τέχνη, σαν απάντηση. Βάζει τον ήρωά του, ένα δάσκαλο μουσικής, να προτείνει έναν άλλον τρόπο προσέγγισης ατόμων (παιδιών στη συγκεκριμένη περίπτωση) που έχουν πρόβλημα προσαρμογής (προσαρμογής με την έννοια της κοινωνικότητας και της επικοινωνίας). Τα πλησιάζει χωρίς προκαταλήψεις, με κατανόηση. Τα εμπιστεύεται.


Η ιστορία διαδραματίζεται το 1948, στη Γαλλία. Μόλις έχει τελειώσει ο πόλεμος. Οι πληγές είναι πολλές και μεγάλες. Σε ένα οικοτροφείο απροσάρμοστων παιδιών (βίαιων, χωρισμένων γονιών, εγκαταλειμμένων, ορφανών, κλπ.), η «εκπαίδευση» - και η «προσαρμογή» - γίνεται με τον γνωστό «κλασικό» τρόπο. Με την πρώτη αφορμή επιβάλλεται η πειθαρχία (με την απειλή και την τιμωρία). Τα πάντα είναι έτοιμα να εκραγούν. Μια μέρα, φτάνει σε αυτό το μικρό Γκουαντανάμο ένας «αποτυχημένος» καθηγητής μουσικής («αποτυχημένος», γιατί δε συμφωνεί με τα «είθισται»). Ένας άνθρωπος που, κόντρα στην «επικαιρότητα», αυτός επιμένει να επικοινωνεί με τη μελωδία και τις νότες (και όχι μόνον με τα παιδιά, αλλά με όλους τους ανθρώπους). Με την τρυφερότητα και την κατανόηση, δηλαδή.


Τα βίαια παιδιά, τα παιδιά που δεν αγαπάνε τα «γράμματα», και πολύ περισσότερο δεν αγαπάνε τους «καθηγητές», χωρίς να το αντιληφθούν γλιστράνε στην αγκαλιά της γνώσης και της καλοσύνης. Στην αγκαλιά του μαέστρου. Ανακαλύπτουν τα ταλέντα τους. Αποκτούν ενδιαφέροντα. Κατακτούν κομμάτια αξιοπρέπειας. Την οποία αξιοπρέπεια μαθαίνουν να την υπερασπίζονται με κάθε ευκαιρία. Μέρα τη μέρα γίνονται χρήσιμα άτομα. Μαθαίνουν την αλληλεγγύη. Τον αλληλοσεβασμό. Μαθαίνουν να αγαπάνε την ομορφιά και την τέχνη.


Η ταινία, αν δε γνωρίζεις το χρόνο παραγωγής της, νομίζεις ότι γυρίστηκε λίγο μετά τον πόλεμο. Είναι τόσο σωστά προσαρμοσμένη στο χώρο και το χρόνο, όπου διαδραματίζεται η ιστορία (η φωτογραφία, τα κοστούμια, τα σκηνικά, τα κουρέματα, οι κινήσεις...). Και την ίδια ώρα είναι τόσο μοντέρνα. Τόσο λιτή στη γραφή της. Δεν έχεις την αίσθηση πως παρακολουθείς ένα κινηματογραφικό έργο. Έχεις την εντύπωση πως συμμετέχεις, είσαι μέρος μιας ιστορίας που εξελίσσεται. Που εξελίσσεται μαζί με εσένα. Τα πάντα είναι τόσο προσεγμένα. Όπως ακριβώς τα κάνει η ίδια η ζωή και όχι όπως αναπαριστάνουμε (φτιαχτά) τη ζωή! (Την ταινία στη Γαλλία την είδαν πάνω από 10.000.000 θεατές)!


Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στα «ζωντανά» χορωδιακά που ακούγονται (μουσική Μπρούνο Κουλέ). Οι παιδικές φωνές, το ήθος των παιδικών φωνών, νικούν τα κακά ακούσματα όλων μας, λυγίζουν κάθε μουσική αρτηριοσκλήρυνση, που έχουμε αποκτήσει με τον καιρό. Οι παιδικές φωνές (ακόμα και όταν δεν «εκτελούν») αγγίζουν την τελειότητα.


Παίζουν: Ζεράρ Γινιό, Φρανσουά Μπερλεάν, Ζακ Περίν, Καντ Μεράντ, Ζαν -Μπατίστ Μονιέ, Μαρί Μπιουνέλ