Η πρόταση της εβδομάδας: Ιππής, Αριστοφάνης (θεατρικό, video)

 

Ιππής, Αριστοφάνης
Την κωμωδία «Ιππής» του Αριστοφάνη παρουσίασε την καλοκαιρινή περίοδο του 2017 η θεατρική ομάδα του ΠΑΜΕ. Γέλιο και πολιτική σάτιρα συνυπάρχουν στο διαχρονικό και επίκαιρο έργο του Αριστοφάνη.

Η συγκεκριμένη κωμωδία πήρε το όνομά της από το χορό, που αποτελείται από πολίτες της εύπορης και συντηρητικής τάξης των Ιππέων, οι οποίοι αντιπαθούσαν τον δημαγωγό Κλέωνα, εναντίον του οποίου στρέφει την πένα του ο Αριστοφάνης. Μ' οργισμένο πάθος και με γλώσσα έξω απ' τα δόντια επιτίθεται ο ποιητής εναντίον των πολεμοκάπηλων λαοπλάνων ηγετών (του Κλέωνα κυρίως) που θέλανε τη συνέχιση του πολέμου και των δικών τους ανομολόγητων καταχρήσεων της εξουσίας.

Στο έργο τα ονόματα Παφλαγόνας και αλλαντοπώλης είναι συμβολικά και εύκολα παραβάλλονται πρόσωπα της εποχής του αλλά και με σύγχρονα πολιτικά πρόσωπα. Ο καυστικός Αριστοφάνης περιγράφει τον αγώνα για την εξουσία μεταξύ του Παφλαγόνα και του Αλλαντοπώλη, διακωμωδώντας τον τρόπο που ασκείται η πολιτική προκειμένου να αποκτηθεί η εύνοια των πολιτών. Καθοριστικό ρόλο στο ποιος θα υπερισχύσει στη σύγκρουση αυτή, παίζει ο χορός των Ιππέων. Στη λεκτική διαμάχη του Παφλαγόνα με τον Αλλαντοπώλη, η κωμωδία στηλιτεύει και χλευάζει τη δημαγωγία των πολιτικών και τη φαυλότητα της εξουσίας, το λαϊκισμό και τη ρουσφετολογία, τα μικροκομματικά συμφέροντα αλλά και την αφέλεια που πολλές φορές διακρίνει την κοινή γνώμη. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα τόσο της αρχαία Αθήνας όσο και της σημερινή πολιτικής κατάστασης. Οι «Ιππής », γράφει ο Κώστας Βάρναλης, είναι ίσως η πιο ανελέητη και η πιο ολοκληρωμένη πολιτική σάτιρα του Αριστοφάνη εναντίον των δημαγωγών του καιρού του και τόσο αληθινή που ξεπερνά τα φράγματα των καιρών.

«Ο Αριστοφάνης νίκησε στον ποιητικό αγώνα, καταλήγει ο Βάρναλης, αλλά νικήθηκε στον πολιτικό. Θριάμβεψε ο ολέθριος Κλέωνας. Όμως το μάθημα που μας έδωσε ο ποιητής είναι αθάνατο. Μας δείχνει ποιο είναι το χρέος των εθνικών δασκάλων στις παρόμοιες ιστορικές ώρες».