15/1/22

Η πρόταση της εβδομάδας: Νόρα ή Το κουκλόσπιτο, Χένρι Ίψεν

 

Νόρα'' (1879) του Henrik Ibsen (1828-1906) από την εκπομπή της ΕΡΤ ''Θέατρο της Δευτέρας'' (1980).

Μετάφραση Βάσος Δασκαλάκης,

σκηνοθεσία Κωστής Μιχαηλίδης , Ελίνα Τανιμανίδη.

Ηθοποιοί Αντιγόνη Βαλάκου (Νόρα Χέλμερ) , Μαρία Βασιλείου , Πάνος Κυριακόπουλος , Διονύσης Καλός (Τόρβαλντ) , Λίνα Λαμπράκη (Χριστίνα) , Στέλιος Καπάτος , Καίτη Μητροπούλου , Κοσμάς Ζαχάρωφ , Κέλλυ Σακάκου (παρουσίαση).

Διαχρονικό δραματουργικό σύμβολο των δικαιωμάτων της γυναίκας για την ισότητά της στην κοινωνία, στην εργασία και την οικογένεια, θα παραμένει – όσο και όπου θα υπάρχει ταξική κοινωνία – το αριστουργηματικό, ιψενικό κοινωνικό και ψυχολογικό δράμα «Νόρα» (ή «Το κουκλόσπιτο»).

 Ο Ίψεν δύο χρόνια μετά το χαρακτηριστικά επαναστατικό έργο του «Τα στηρίγματα της κοινωνίας» (1877), γράφοντας τη «Νόρα», καταγγέλλει την αστική κοινωνία και για την ενδοοικογενειακή καταδίκη της γυναίκας ως «αντικειμένου», υποταγμένου στον άνδρα, χωρίς δικαιώματα βούλησης και δράσης. Ο Ίψεν δεν αρκέστηκε στην καταγγελία. Μέσω της ηρωίδας του εξέφρασε και την ανάγκη διεκδικητικής «εξόδου» και πορείας κάθε γυναίκας (και όχι μόνο της εργατικής τάξης) προς την εργασιακή και κοινωνική της χειραφέτηση.

 Ο σπουδαίο θεατρικό έργο του Νορβηγού θεατρικού συγγραφέα Χένρικ Ίψεν, «Νόρα» ή «Το σπίτι της κούκλας» ή «Κουκλόσπιτο», έκανε πρεμιέρα στο Βασιλικό Θέατρο της Κοπεγχάγης,  στις 21 του Δεκέμβρη 1879, προκαλώντας μεγάλες αντιδράσεις. Στην Ελλάδα πρωτοανέβηκε σε μετάφραση Μιχάλη Γιανουκάκη, το 1899, στο θέατρο «Νεαπόλεως», με την Ολυμπία Δαμάσκου στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Στη συνέχεια από την Κυβέλη, το 1907, για να ακολουθήσουν πολλές ακόμα «Νόρες» μέχρι τις μέρες μας, καθώς πρόκειται για ρόλο πρόκληση διαχρονικά, για κάθε ηθοποιό.