31/10/21

Η πρόταση της εβδομάδας: Ο Μεγάλος Δικτάτωρ, Τσάρλι Τσάπλιν

 


«The Great Dictator» (1940) 

Κωμωδία αμερικανικής παραγωγής 1940. Σκηνοθεσία: Τσάρλι Τσάπλιν. Με τους Τσάρλι Τσάπλιν, Πολέτ Γκοντάρ, Τζακ Οκι, Ρέτζιναλντ Γκάρντινερ, Χένρι Ντανιέλ, Μπίλι Γκίλμπερτ, Γκρέις Χέιλ, Κάρτερ Ντε Χέιβεν.

Υστερα από είκοσι χρόνια και υποφέροντας από αμνησία, ένας Εβραίος κουρέας επιστρέφει στην πατρίδα του. Εκεί όμως πολλά έχουν αλλάξει καθώς ο παρανοϊκός δικτάτορας της Τομανίας, Αντενόιντ Χίνκελ, ο οποίος είναι ολόιδιος με αυτόν, σχεδιάζει να κατακτήσει τον κόσμο ξεκινώντας ταυτόχρονα μια μεγάλη εκστρατεία αντισημιτισμού. Ομως, η ομοιότητα του ντροπαλού κουρέα με το μεγαλομανή δικτάτορα θα γίνει αιτία τρομερών παρεξηγήσεων.

Ο Τσάπλιν άρχισε για πρώτη φορά να επεξεργάζεται την ιδέα του «Μεγάλου Δικτάτορα» όταν ένας φίλος τού ανέφερε ότι η κινηματογραφική του περσόνα θύμιζε πολύ τον Αδόλφο Χίτλερ. Αργότερα έμαθε μάλιστα ότι είχαν γεννηθεί με μια βδομάδα διαφορά. Είχαν περίπου το ίδιο ύψος και βάρος και μεγάλωσαν και οι δύο μέσα στη φτώχεια. Οταν πλέον ο Τσάπλιν άρχισε να πληροφορείται τις πολιτικές πεποιθήσεις του Χίτλερ αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την ομοιότητά τους αυτή προκειμένου να επιτεθεί στο Χίτλερ μέσω της ταινίας. Η παραγωγή του φιλμ ξεκίνησε το 1937, όταν όλοι πίστευαν ότι ο ναζισμός ήταν μια τόσο επικίνδυνη μάστιγα όπως αποδείχτηκε το 1940 που κυκλοφόρησε η ταινία.

Ο Τσάπλιν έλεγε πως το κοστούμι του Χινκελ τον έκανε να αισθάνεται πιο επιθετικός, ενώ κοντινοί του άνθρωποι τον θυμούνται να γίνεται πιο δύσκολος τις μέρες που γύριζε τις σκηνές του στο ρόλο του δικτάτορα.

Οταν κυκλοφόρησε ο «Μεγάλος δικτάτωρ», ο Χίτλερ απαγόρευσε την προβολή του σε όλες τις χώρες που συνεργάζονταν με τη Γερμανία ή βρίσκονταν υπό την κατοχή της.

Παρά το μποϊκοτάζ η ταινία προβλήθηκε μια φορά σε γερμανικό ακροατήριο. Κάπου στα κατεχόμενα Βαλκάνια μέλη μιας αντιστασιακής οργάνωσης αντικατέστησαν την κωμική όπερα που παιζόταν σε ένα στρατιωτικό κινηματογράφο με μια κόπια του «Μεγάλου δικτάτορα» που παρέλαβαν από την Ελλάδα. Ετσι μια ομάδα Γερμανών στρατιωτών είχε την ευκαιρία να δει την ταινία. Κάποιοι από αυτούς εγκατέλειψαν την αίθουσα μόλις συνειδητοποίησαν τι έβλεπαν, ενώ κάποιοι άλλοι άρχισαν να πυροβολούν την οθόνη.